wtorek, 21 lutego 2017

Rytro


                                                  Dzisiaj trochę o Rytrze

                     - jest miejscowością posiadającą status gminy ,położoną w
                               południowej części  powiatu nowosądeckiego w
                                                województwie małopolskim.
     


                           Leży w Beskidzie Sądeckim, w dolinie rzeki  Poprad.                  
                  Usytuowana jest przy trasie komunikacyjnej wiodącej przełomem Popradu
                  z Nowego i Starego Sącza przez Piwniczną do Muszyny i do Krynicy.

            Dawne nazwy: castrum Ritter 1312, Ryttro 1446 (ta od niem. nazwy osobowej Ritter), 

                               Villa Rither (1564), Rytter (1575), Rytro (1886).

 
            Swoje powstanie i nazwę wieś zawdzięcza zamkowi w Rytrze  usytuowanemu
               na Górze Zamkowej (Zamczysko), nad Popradem (obecnie w granicach 

                    Suchej Strugi).


 Według tradycji biorącej początek z zapisu w "Księdze uposażeń diecezji krakowskiej"

 Jana Długosza z około 1475 r., około 1244 r. osiedlić się tu mieli niemieccy rycerze.
                        Z tym faktem wiązana jest etymologia nazwy Rytro,
                       wywodzona od niemieckiego słowa Ritter, czyli "rycerz".

              Historia miejscowości datowana jest jednak dopiero od roku 1312,

 kiedy to przywilejem króla Władysława Łokietka przyznano klaryskom starosądeckim prawo pobierania cła na Popradzie.


 
               Do 1770 r. Rytro i okoliczne wsie stanowiły własność królewską 
                               i wchodziły w skład starostwa barcickiego.

                             Pod zaborem austriackim od czerwca 1770 r. 

                        Od 1785 r.podlegały  austriackiemu skarbowi państwa

                           ( od 1801 -Cameral Amt in Alt Sandez)
                          
                            
                    Niepodległość zawitała tu już  31 października 1918 roku.
  

                                                           Austriacka mapa z XVIII w.

          Po 1867 r. były to jednowioskowe gminy Rytro, Sucha Struga, Rostoka i Obłazy.


     Stan taki trwał do reformy administracyjnej z 1934 r. kiedy to wymienione wsie
                        zostały gromadami gminy zbiorowej Piwniczna-Wieś


skan mapy W I G
 
                                                                            ***
                               W latach 1955-1972 wsie te podlegały prezydium
                                        Gromadzkiej Rady Narodowej w Rytrze
 
                  Po kolejnej reformie administracyjnej od 1973 stały się sołectwami 
                                                     Miasta i gminy Piwniczna.
                               30 grudnia 1994 r. reaktywowano gminę Rytro.
 
 


                                                            ******

                                          Sołectwa gminy

                                Obłazy Ryterskie, Roztoka Ryterska, Rytro, 
                                                 Sucha Struga, Życzanów
 
                                                                       ***************
                                                  Heraldyka

                    Możliwość używania herbu przez gminy wiejskie pojawiła się wraz z wejściem 
                          w życie ustawy o samorządzie terytorialnym z 8 marca 1990 roku.
 
                 W myśl obowiązującego ustawodawstwa gminom przysługuje zespół symboli
                    który tworzą herb, flaga, pieczęć, insygnia, emblematy oraz inne symbole.
            Te “inne symbole “ to chorągwie ,sztandary, odznaki i atrybuty władz samorządowych.
                                   Gmina Rytro z  tego zespołu symboli  posiada tylko herb, 
                 przyjęty w 2002 roku i flagę od 1999 roku (obecnie po zmianie herbu  nieużywaną ).

Rekonstrukcja flagi z byłym herbem

**
                            Obecny herb przyjęty  został  25 lutego 2002 roku.

2011

                 Przedstawia na tarczy w błękitnym polu  blankowaną wieżę zamkową 
                            z kamiennego białego ciosu, stojącą na zielonym wzgórzu .
             Na wieży w umieszczonej tam  tarczy w  polu czerwonym koronowany 
                                                       Orzeł Biały
                                   
                                          Poprzedni herb gminy w latach  1996-2002

                     Herb autorstwa artysty plastyka Józefa Pogwizda przedstawiał na tarczy 
                                         w  zielono -żółto- zielonej 
                pasy  szare ruiny ryterskiego zamku, błękitną nitkę Popradu oraz literę “R
                 ” przyozdobioną porożem  przypominającym  o Rogasiu z Doliny Roztoki.

                                                                             ******
                                                         Pieczęć napisowa    lata 30 -XXw.

                                                                             ******
                                Parafia rzymskokatolicka p.w. Świętego Józefa Robotnika w Rytrze
                                                                  erygowana w 1931
                                          
                                                      Pieczęć używana od lat 80-XXw


                                           Pieczęć parafialna używana do końca lat  70 - XX w

                                                                         ****
     
                                       Znaczki pocztowe

                                       Znam tylko 2 znaczki personalizowane z ryterskim zamkiem

2009
                                                                             Fi 4045

       
 Fi 4349 A.

                                                                           ******
1999
           Kartka pocztowa wydana przez RUP Nowy Sącz w 1999 r z okazji papieskiej wizyty 
                 w Starym Sączu. W części ilustracyjnej - ryterski kościół, u góry były herb gminy i 
                                                                 emblemat papieskiej wizyty.
 
                                                   16.06.1999 roku (kanonizacja św. Kingi).

                                                                                        ****
                                            W Rytrze od 12 czerwca 1888 r funkcjonowała placówka
                                                                pocztowa  na stacji kolejowej  

                                  

                                               Następnie  długi czas w domu Ludowym (Gromadzkim),
                                                             potem w trzech innych  lokalizacjach
                                                                           
                                                 Obecnie funkcjonuje tu  filia UP Piwniczna -Zdrój .
 
                                        PS.    W listopadzie 2023 r  placówka poczty powróciła 
 
                                              do budynku ryterskiej stacji kolejowej gdzie 135 lat temu
                                                              była pierwsza  jej siedziba



                        
           ***
            
                                                  Czwórka znaczków ( Fi 182) skasowana 
                                                                datownikiem  Rytro (1925?)

           

                                                                  ***
                              Do 2011 r stosowany był  ( bodajże ze 40 lat ?)
                                                     datownik  stały ozdobny ze zmienną datą.                                
                                                             **************************
1937

                                                                 ******************
                                       Paraheraldyka czyli prawie jak herby

                                        Logo Hotelu  Perła Południa”.


                                         Logo hotelu autorstwa dyrektora Stanisława Wysockiego,
                                                                        lata 80-te XX w.

                                                                    *******
                                             Logo Stowarzyszenia Miłośników Rytra   -
                                                 autorstwa W. Wnętrzaka  (lata 90 XX w)
                                                           stosowane było  też przez UG.          

***

                                                       skan z Encyklopedii Sądeckiej

                                                     *************************
                                                             Od 1946 działa

                                                          Ludowy Klub Sportowy “Poprad”.


*****
logo z 2001 r ?

                                                           ********


***
                                                          Obecnie

                                                                   ******************
                                                                Ochotnicza Straż Pożarna
                             

                     Logo od ?                      
                                               
                                             Jutro  o Starym Sączu...




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz